Engelli(özürlü)Çalışanlar Dikkat Hangi şartlarda ve nasıl daha erken emekli olur

16 Ocak 2017, 22:08:35

" Engelli (özürlü) Çalışanlar Dikkat... " Hangi şartlarda ve nasıl daha erken emekli olabilirsiniz. Günümüzde özellikle emeklilik hesaplama yöntemleri çok popüler ve en çok soru alan konuların başında gelmektedir. SGK' ya tabi olarak çalışan erkekler ve bayanların emeklilik şartları nelerdir, nasıl daha çabuk emekli olabilirim, erken emeklilik için nelere dikkat etmem lazım gibi birçok soruyla karşılaşıp duruyoruz. Gerek internet gerekse yazılı ve görsel basında bu hesaplamaların nasıl yapılacağı konusunda yazılar yazılmakta olup konunun popülaritesi devam ettikçe da bu konuların anlatılması ve yazılara dökülmesi devam edecektir. Bu nedenle öncelikli olarak bu hafta ki konumuz özellik ve önem taşıyan "Engelli Çalışanların" emeklilik koşulları ve dikkat etmeleri gereken konular olacaktır. Ayrıca gelen talepler doğrultusunda diğer emeklilik şartları (erkekler ve bayanlar) olarak ayrıca yazı konusu yapılabileceğinden, şimdilik bu yazımızda sadece 5510 sayılı yasanın 4/a Sigortalı (SSK) kapsamında ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışan engellilerin emeklilik durumları değerlendirilecektir. Engelli Kime denir? 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun 3.maddesinde engellilik " Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi " olarak tanımlanmıştır. SGK mevzuatında engelli (özürlü) emekliliği nedir, Malulen emeklilik ile arasındaki fark nedir; Ülkemizde malullük ve özürlülük birbirine karıştırılmaktadır. Sosyal Güvenlik açısından ikisi birbirinden farklıdır. Öncelikli olarak bu ayırımın net olarak ortaya konulması gerekmektedir, aslında malulen emeklilikle özürlü emekliliği arasında çok basit bir fark var. Bir kimsenin malulen emekli olabilmesi için, malullüğe sebep olan sakatlığın çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkması gerekir. -Doğuştan özürlü olanlar, -İlk kez sigortalı olmadan önce malul sayılmasını gerektirecek derecede en az % 60 ve fazlası özürlü olanlar , -İlk kez sigortalı olduktan sonra çalışma gücünde % 60'tan az özürlü olanlar Sosyal Güvenlik Kurumu açısından MALUL kabul edilmezler. Özürlü olarak değerlendirilirler. Yukarıda ayrıştırıldığı üzere; engelli (özürlü) emekliliği ise, malullükten farklı olarak doğuştan ya da çalışmaya başlamadan önce sakat kalmış kişiye tanınan erken emeklilik hakkıdır. Öte yandan çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkıp da, %40-60 arası olan özür durumlarında da malullük değil, özürlü sıfatıyla erken emeklilik hakkı tanınmaktadır. Bu açıklamalar doğrultusunda malulen emeklilik şartlarına girmeden; Sadece 5510 sayılı Kanunu 4/a sigortalı (SSK) kapsamında ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışan engellilerin emeklilik durumları değerlendirilecektir. A-) 5510 sayılı Kanunu 4/a sigortalı (SSK) kapsamında çalışan engellilerin emeklilik şartları nelerdir. Engelli SSK'lıların emeklilik koşullarını kısaca dönemlere ayırdığımızda,. -05/08/1991 tarihinden önce sigortalı olanlar, -06/08/1991 - 05/08/2003 tarihleri arasında sigortalı olanlar, -06/08/2003 – 30/09/2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar -Ve Sosyal Güvenlik Reformu sonrasında yani 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar, emeklilik açısından farklı şartlara tabidirler. Biz öncelikle 1 Ekim 2008 tarihinden önceki dönemlerin emeklilik şartlarını kısaca açıklayalım. 05/08/1991 tarihinden önce sigortalı olan engelliler En az %40 sakatlığı bulunan engelliler, 05/08/1991 tarihinden önce sigortalı oldularsa, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü ile emekli olabilirlerdi ve bunun dışında sakatlık oranına göre herhangi bir kademelendirme geçiş aşamaları söz konusu değildi. 06/08/1991 - 05/08/2003 tarihleri arasında sigortalı olanlar Sosyal sigortalar kurumu 08.08.2003 tarihinde yayınladığı 12-126 EK genelge ile tahsis mevzuatında yapılan değişiklikleri düzenlemiştir. 06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olmadan özürlü olanlar yaşları ne olursa olsun en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olup, 4958 sayılı kanun ile de bu şartlarda herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 06/08/2003 – 30/09/2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar Bu dönemde sigortalı olanlar da, 4958 sayılı Kanun gereği, özür derecesine göre farklı sigortalılık süresi ve farklı prim gününe tabi olma şartları getirilmiş oldu. Sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce, en az %60 oranında özrü bulunanlar 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü ile emekli olacaklar. Öte yandan sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan; I. Derece (%80 ve üzeri) engelli olanlar 15 yıl ve 3600 prim günü ile, II. Derece (%60-79 arası) engelli olanlar 18 yıl ve 4000 prim günü ile, III. Derece (%40-59 arası) engelli olanlar 20 yıl ve 4400 prim günü ile emekli olma şartları sağlamaları halinde normal sigortalılara göre daha erken emekli olma şansı getirilmiş oldu. Burada dikkat edilmesi gereken hususun emeklilikte diğer çalışanlar için gerekli olan belirli bir yaşı doldurma şartı, engelliler için bir ön şart olmaktan çıkmış olmasıdır. Bilindiği üzere normal şartlarda emekli olmak için üç şart vardır. Bunlar, prim ödeme süresi, sigortalılık süresi ve yaştır. Ancak, kişi engelli ise (özürlü) emekli olmak için aranan üç şarttan yaş şartı aranmadığı gibi prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süreleri de daha da basitleştirilmiştir. 4958 sayılı kanun ile bu tarihten önce sigortalı olup ve vergi indiriminden faydalananlar için kademeli geçişi içerir bir düzenleme yapılmıştır. Bu kademeli geçişi tablo halinde gösterilmesi okuyucularımızın olaya daha iyi vakıf olabilmeleri ve karşılaştırmaları kolay yapabilmesi için tablo halinde gösterilmiştir. 4958 sayılı Kanuna göre hangi tarihlerde işe girdiği, hangi özür derecesinde göre ne kadar süre prim ödemesi gerektiğini, gösterir tablo aşağıda yer almaktadır. -

Linklerin Görülmesine İzin Verilmiyor Üye ol Veya Giriş Yap

Tablodan da anlaşılacağı üzere 05.08.1991 tarihinden önce sigortalı olup vergi indiriminden yararlanan sigortalılar yaşları ne olursa olsun rapor oranları en az % 40 ve üzeri olanlar en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günü tamamlamaları şartları ile başka bir ön şart aranmadan emekli olabilirler. Peki 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ki dönemde 4/a sigortalı (SSK) olarak çalışan engellilerin emeklilik şartlarını nasıl olacak şimdi buna bakalım. Sosyal Güvenlik Kurumunda 01.10.2008 de yayınlanan 5510 sayılı yasa ve öncesinde 506 sayılı yasaya göre Özürlü emekliliği ve hakları farklılık göstermektedir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 60. Maddesinde özürlü aylığı bağlanabilmesi için başlıca üç şart aranmıştır. Bunlar; -En az 15 yıldan beri sigortalı olmak, -En az 3600 gün prim ödenmiş olmak, -Ve 193 sayılı gelir vergisi kanunu kapsamında vergi indiriminden faydalanmak, olarak sıralanabilir. 5510 sayılı Kanun'un geçici 10 uncu maddesi yeni kanunun yürürlüğe girmesine rağmen eski Kanun olan 506 sayılı Kanun'da öngörülen aylığa hak kazanma koşullarını korumuştur. Yani 01 Ekim 2008 gününden önce sigortalı olup % 40 ve üzerinde sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, Mülga 506 Sayılı kanunda öngörülen aylığa hak kazanma koşulları korunmuştur. Yeni sistemde yapılan sosyal güvenlik reform kanununa göre; %80 yerine %60 ve üzeri özürlüler I. derece, %60 yerine %50-59 arası II. derece %40-49 arası III. derece olarak değerlendiriliyor. Doğuştan veya çalışmaya başlamadan önce %60 ve üzeri özrü olanlar 15 yıl ve 3700 prim günü ile Özür derecesi %50-59 arası olanlar 20 yıl ve 4400 gün yerine 16 yıl ve 3700 prim günü ile, Özür derecesi %40-49 arası olanlar da yine 20 yıl ve 4400 gün yerine 18 yıl ve 4100 prim günü ile emekli olabilme koşuları getirilmiştir. Öte yandan emeklilik koşullarından olan sigortalılık süresi de yine engelliler lehine düşürüldü. Yeni dönemde engellilerin emeklilik şartları; 1 Ekim öncesindeki uygulamada engelliler, erken emeklilik şartlarından yararlanabilmek için öncelikle vergi indirim belgesi almaları gerekiyordu. Bu belge için öncelikle çalıştıkları işyerinden, orada çalıştıklarına dair bir belge alıp, bu belge ile defterdarlık, vergi dairesi ya da mal müdürlüklerine başvuruyorlar, başvurulan kurumlar engelliyi sağlık kurumlarına yönlendiriyorlar ve aldığı rapora göre vergi indirim belgesi veriyorlardı. Engelliler de bu belgeyi SSK'ya vererek erken emeklilik hakkı kazanıyorlardı. 1 Ekim'le birlikte engellilerin, erken emeklilik hakkından yararlanmak için vergi indirim belgesi ibraz etmelerine gerek kalmadığından yeni dönemde süreç aşağıda anlatıldığı şekilde olacaktır. -Öncelikle sigortalılar, SGK'ya özürlü raporu için başvuracak. -SGK, sigortalıyı anlaşmalı sağlık kurumlarına sevk edecek. -Sigortalı, buralardan aldığı özür derecesini gösteren raporu SGK'ya verecek ve böylece erken emeklilik hakkı kazanmış olacak. Bu süreçleri tamamlayarak SGK' ya müracaat eden sigortalı aşağıda özetlene tablo da belirtilen şartları tamamlamaları halinde emekliliğe hak kazanmış olacaklardır. 01.10.2008 den sonra 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte 4/a sigortalı (SSK) kapsamında çalışan engelliler için aşağıdaki tablodaki kademeli geçiş öngörülmüştür.

İşe Başlama Tarihi Çalışma Gücünde Kayıp Oranı %60 ve daha çok olanlar %50 – %59 arası olanlar %40 – %49 arası olanlar 01.10.2008 – 31.12.2008 15 yıl, 3 bin 700 gün 16 yıl, 3 bin 700 gün 18 yıl, 4 bin 100 gün 01.01.2009 – 31.12.2009 15 yıl, 3 bin 800 gün 16 yıl, 3 bin 800 gün 18 yıl, 4 bin 200 gün 01.01.2010 – 31.12.2010 15 yıl, 3 bin 900 gün 16 yıl, 3 bin 900 gün 18 yıl, 4 bin 300 gün 01.01.2011 – 31.12.2011 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin gün 18 yıl, 4 bin 400 gün 01.01.2012 – 31.12.2012 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 100 gün 18 yıl, 4 bin 500 gün 01.01.2013 – 31.12.2013 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 200 gün 18 yıl, 4 bin 600 gün 01.01.2014 – 31.12.2014 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 300 gün 18 yıl, 4 bin 680 gün 01.01.2015'den sonra 15 yıl, 3 bin 960 gün 16 yıl, 4 bin 320 gün 18 yıl, 4 bin 680 gün -

Linkback: Engelli(özürlü)Çalışanlar Dikkat Hangi şartlarda ve nasıl daha erken emekli olur

Ana Menü Android Telefon Yazılım Rom Destek Teknoloji Sitesi

Engelli(özürlü)Çalışanlar Dikkat Hangi şartlarda ve nasıl daha erken emekli olur

Konuyu Paylaş

Benzer Konular (5)

UYARI

BİLGİLENDİRME