Ana Menü Android Telefon Yazılım Rom Destek Teknoloji Sitesi

Mars'a Yolculuk Hayal mi?



Uzun süre yerçekimsiz ortamda kalmanın zararları



Gerçekleştirilen güncel bir çalışma uzun süre yerçekimsiz ortamda   kalmanın kas dokusunu zedelediği ve fiziksel kapasiteyi %40'dan fazla   azalttığını gösteriyor.



Bir tarafta dünyamız giderek kirlenirken diğer tarafta küresel ısınmanın  da etkisiyle sınırlı temiz  su kaynakları giderek azalıyor. Bazı bilim  insanlarının öngörüsüne  göre çok uzak olmayan bir zaman diliminde temiz  su kaynakları tamamen  yok olabilir ve bu da bütün insanlık için büyük  bir felaket olur. İşte  bu tür endişelerden dolayı, bilimkurgu  filmlerinden de pek çoğumuzun  aşina olduğu şekliyle, şayet yarın bir gün  dünyamız artık insan ırkı  için yaşanılamaz bir yer haline gelirse, buna  hazırlıklı olmak adına  başta NASA olmak üzere bir takım kurum ve  kuruluşlar dünya dışı yaşam  konularını araştırıyor. Bir aralar Ay'da  yaşam popülerdi. Şimdilerde  ise Mars'a yolculuk ve orada yaşam konusu  ele alınmaya başlandı.







NASA, insansız araçları Mars'a göndermeyi başarmış durumda



Hatta Mars yüzeyinde toprak analizleri bile yapılmaya başlandı. İnsanlı   Mars görevi için ise en büyük engel bu kadar uzun ve zahmetli olacak  yolculuk  için astronotların sağlığını korumak ve sağ salim geri  dönmelerini  sağlamak. Dünya dışı yaşam ve bunun insan sağlığı üzerine  etkileri  uzunca bir süredir Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS)  çalışma yapan  ülkeler tarafından araştırma konusu. Astronotlar her bir  görevde uzay  istasyonunda ortalama olarak 6 ay  geçiriyorlar ve bu,  yerçekimsiz ortamın insan sağlığı üzerindeki  olumsuz etkilerinin  görülebilmesi için yeterli bir süre.







Astronotların sağlığı ve dolayısıyla görevin başarısı için büyük tehdit



Yerçekimsiz ortam başta kas ve kemik dokusu olmak üzere kardiyovasküler  sistem üzerinde birtakım olumsuz etkilere sahip.  Bu da astronotların  sağlığı ve dolayısıyla görevin başarısı için büyük  tehdit oluşturuyor.  Bu zararı önlemeye yönelik araştırmalar devam  etmekle birlikte şimdiye  kadar geliştirilebilen en önemli yöntem,  yüksek direnç ve dayanıklılık  içeren fiziksel egzersiz ve aerobik  programlarının uygulanması.







Yapılan egzersizlere rağmen astronotların önemli ölçüde kas kaybına uğruyor



Buna karşın NASA sponsorluğunda gerçekleştirilen ve sonuçları 2009   yılında The Journal of Applied Physiology'da yayımlanan bir çalışma,   yapılan egzersizlere rağmen astronotların önemli ölçüde kas kaybına   uğradıklarını bulgulamış. Zaten NASA da bunun farkında ve 2008 yılı  Kasım  ayında Gelişmiş Dayanıklılık Egzersiz Cihazı (ARED) adındaki bir  aleti  Uluslararası Uzay İstasyonu'nda işlevsel hale getirdi. Bu alet   astronotların daha yüksek direnç ve güç isteyen egzersizler yapmasına  imkân veriyor. Egzersiz programları herkes için aynı olmayıp her bir  astronot için kendi vücut yapılarına uygun şekilde özel olarak  tasarlanıyor.







Mars'a ulaşmak yaklaşık olarak 10 aylık bir süre gerektiriyor



Sonuçları önümüzdeki Eylül ayında Journal of Physiology'de yayımlanacak   olan güncel bir çalışma ise, daha öncekilerden farklı olarak, uzun   süreli yerçekimsiz ortamın kas dokusu üzerindeki etkilerini ilk defa   "hücresel" düzeyde inceleyen bilimsel çalışma olması sebebiyle   dikkatleri üzerine çekiyor. Marquette Üniversitesi'nden (Milwaukee,   Wisconsin) Robert Fitts liderliğinde gerçekleştirilen bu çalışmada   Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) geçirilen 180 günlük sürenin   öncesinde ve sonrasında astronot ve kozmonotların baldırlarından   biyopsiler alınıp incelendi. Yapılan analiz sonucunda incelenen kas   gruplarında önemli ölçüde fiber kütle ve güç kaybı olduğu görüldü. Bu   kayıp, fiziksel kapasitede % 40'dan daha fazla bir oranda düşüşe   karşılık geliyor. Bir diğer ifadeyle bu durum 30-50 yaş aralığında olan   bir kişinin 80 yaşındaki birisinin kas dokusuna sahip olması demek.   Mevcut teknolojilerle Mars'a ulaşmak yaklaşık olarak 10 aylık bir süre   gerektiriyor.



Orada araştırmalar için geçecek süreyle birlikte Mars yolculuklarının   toplam 3 yıllık bir süreyi kapsaması planlanıyor. Bu da oldukça uzun   sayılabilecek bir süre. Bu kadar büyük kas kaybı astronotların çok çabuk   yorulacakları ve mekik içindeki gündelik aktivitelerini bile yerine   getirmekte zorlanacakları anlamına geliyor.







İnsanlı Mars yolculukları tehlikede gözüküyor



Bu da özellikle Mars yolculukları gibi uzun süre gerektirecek uzay  yolculukları açısından önemli bir güvenlik  sorunu demek. Bu bulgular,  kas ve kemik dokusu sağlığını korumak  amacıyla astronotların takip  ettikleri egzersiz programının yeterli  olmadığını ve bu programın  geliştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.



Eğer bu yıkıcı boyuttaki kas zararını önlemeye yönelik bir yol bulunamazsa



gelecekte yapılması planlanan insanlı Mars yolculukları tehlikede gözüküyor.



Bilim ve Teknik -TÜBİTAK
Linkback: Mars'a Yolculuk Hayal mi?